Wspomnienie o Profesorze Stanisławie Zapalskim

Dzisiaj mija dokładnie rok od śmierci prof. Stanisława Zapalskiego. Tego dnia straciliśmy wybitnego specjalistę, oddanego lekarza, zasłużonego nauczyciela akademickiego i wychowawcę wielu pokoleń lekarzy.

Stanisław Zapalski urodził się 13 czerwca 1934 roku w Opatowie. W 1951 roku rozpoczął studia na wydziale lekarskim Akademii Medycznej w Poznaniu. Będąc jeszcze na trzecim roku rozpoczął pracę jako zastępca asystenta w Zakładzie Fizjologii AM.

To tam zdobył pierwsze umiejętności manualne i chirurgiczne, ale ponieważ szczególnie interesowała go praca z chorymi, udał się do prof. Stanisława Nowickiego, ówczesnego kierownika I Kliniki Chirurgii Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego przy ul. Długiej, z prośbą o przyjęcie. Pracę tam rozpoczął 1 stycznia 1958 roku jako asystent. Od samego początku interesował się angiologią. Stopień doktora uzyskał na podstawie rozprawy dotyczącej badań doświadczalnych nad zmianami hemodynamicznymi doraźnie zaburzonego krwiobiegu w kończynie. W latach 60. i 70. w klinice wprowadzono nowoczesne metody leczenia i diagnostyki naczyń krwionośnych dzięki czemu stała się ona wiodącym ośrodkiem w regionie.

Z Kliniką i Szpitalem związał całe swoje życie zawodowe piastując kolejne, coraz wyższe stanowiska; od 1985 roku jako kierownik Kliniki Chirurgii Ogólnej i Naczyń.

W 1980 roku Rada Wydziału Lekarskiego poznańskiej AM nadała mu stopień doktora habilitowanego na podstawie dorobku naukowego i rozprawy dotyczącej miażdżycowego niedokrwienia kończyn dolnych. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1988, a zwyczajnego w 1995 roku.

Odbył liczne szkolenia i staże zagraniczne, m.in. w Stanach Zjednoczonych i Belgii. Był członkiem wielu towarzystw naukowych.

Od samego początku swojej pracy na uczelni, nawet jeszcze jako zastępca asystenta, angażował się w pracę dydaktyczną. Prowadził ćwiczenia, seminaria i wykłady dla studentów; szkolenia podyplomowe i specjalizacyjne dla lekarzy. Od 1985 roku organizował i był kierownikiem naukowym corocznego kursu z zakresu chirurgii naczyń. Przyznawał, że bardzo lubił dydaktykę. Często kończył swoje wykłady zwracając się do studentów tymi słowami: „Geniusz rodzi się rzadko, ale z tego tłumu ci bardziej pracowici osiągają sukces”.

Przez lata pełnił wiele funkcji na rzecz uczelni, regionu i kraju. Za swoją działalność został uhonorowany wieloma odznaczeniami, między innymi Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Profesor Zapalski był naukowcem, nauczycielem, organizatorem i społecznikiem, ale przez wszystkie lata swojej długiej drogi zawodowej, najważniejsza była dla niego praca kliniczna i pacjenci. Zapytany o blaski i cienie zawodu lekarza powiedział: „Przede wszystkim trzeba być dobrym człowiekiem, ponadto stale się uczyć i odczuwać satysfakcję z wykonywanego zawodu. Nie ma większej radości jak widok chorego, który opuszcza szpital, a który miał duże szanse umrzeć na chorobę, z którą przyszedł (…)”.

21 października Pani Sylwia Zapalska i Jego Magnificencja prof. dr hab. n. med. Zbigniew Krasiński podpisali umowę darowizny, która stanie się podstawą nagrody naukowej imienia Profesora „In Manu Medici Salus”, wspierającej rozwój badań, dydaktyki i innowacji w dziedzinie chirurgii naczyniowej. Będzie ona nie tylko pięknym sposobem uhonorowania jego życia i dorobku, ale pozwoli naszemu Uniwersytetowi kontynuować jego dzieło poprzez wspomaganie rozwoju młodych naukowców i lekarzy.

Na podstawie:
Akta osobowe, Archiwum UMP,
Długa opowieść Mistrzów, wstęp i oprac. H. Bogusz, S. Cofta, A. Michalak, Poznań 2018.

Archiwum Szpitala Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu (obecnie USK), fot. Romuald Królak